Ogün Akkaya
ANKARA – Kamuoyunda yıllardır tartışılan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) konusunda iktidar kanadından adım geldi. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, TBMM’deki Plan ve Bütçe Komisyonu’nda EYT’nin tahlili halinde en az 1,5 milyon kişinin emekli olacağını söyledi. Bilgin’in açıklamalarına nazaran EYT kapsamına alınacak bireylerin birinci sigortalılık başlangıcı 8 Eylül 1999 ve öncesi olması gerekiyor. EYT kapsamına prim gün sayısı ve sigortalılık müddetini doldurmuş, fakat yaşını doldurmamış olanlar girecek.
Hükümetin EYT’ye dair düzenlemesine nazaran, 5 bin prim gün sayısına ek bayanlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık mühletini yerine getirmiş olanlar yaş kaidesi aranmadan emekli olabilecek. Sigorta başlangıç müddeti tuttuğu halde prim günleri eksik olan bayanlara doğum, erkeklere ise askerlik borçlanması imkanı tanınıyor. Bu şahıslar borçlanma formülüyle emeklilik hakkı sağlayabilecek.
ANKARA’DA PRİM BORÇLANDIRMASI SIRASI SABAHIN ERKEN SAATLERİNDE BAŞLIYOR
Emeklilikte Yaşa Takılanlarla ilgili yasa teklifinin aralık ayı içinde Meclis’e sunularak yıl bitmeden kanunlaşması bekleniyor. Maddeden yararlanmak için kuralları karşılamak isteyen EYT’liler doğum ve askerlik borçlanması yapmak için bulundukları vilayetlerdeki Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) şubelerinde uzun kuyruklar oluşturmaya başladı. Sabahın erken saatlerinden itibaren şubelere gelen bireylere vazifeliler tarafından doldurmaları için formlar verilirken, bu formda borçlandırmanın hangi çeşitte yapılacağı, ne kadar süreyi kapsayacağı üzere sorulara karşılıklar talep edildi.
. Ankara’da uzun kuyrukların ve kalabalığın oluştuğu yerlerden biri de SGK Ankara Vilayet Müdürlüğü’ne bağlı Sıhhiye Toplumsal Güvenlik Merkezi oldu. Emeklilik hayali kuran şahıslar, SGK bahçesine, hatta etraftaki çaycıların oturma alanlarına taştı. Borçlandırma için sıra numarası alanların birçoklarını emekli olmayı bekleyen erkek çalışanlar oluşturdu.
EMEKLİ OLMAK İSTEYENLER PRİM BORÇLARINI NASIL ÖDEYECEK?
Askerlik prim borçlandırması için SGK’ya gelen kereste emekçisi Dursun Beyefendi ile konuştuk. Prim borcu için 30 bin lira ödeyeceğini, bu ödemeyi bankadan kredi çekerek yapacağını belirten Dursun Beyefendi, “Hemen borçlandırmayı yapıp parayı yatıralım istedik. Yeni yılda ne kadar olacağını bilmiyoruz” diye konuştu.
Askerlik borçlanması yapıp eksik prim günlerini tamamlamak isteyen bir öteki kişi ise “O kadar bekledik. Hesabımıza göre borç 27 bin lira ama emekli olmak için mecbur ödeyeceğiz. Kredinin ödemesine de artık sonra bakarız” sözlerini kullandı.
‘EMEKLİ OLSAM DA ÇALIŞACAĞIM’
Eksik prim gününü tamamlamak için doğum borçlanması yapacak olan Güler Hanım ile de konuştuk. Emekli olsa da ekonomik şartlardan ötürü çalışmaya devam edeceğini anlatan Güler Hanım prim borçlanması için eksik günlerin ödemesini birikimleri sonucu aldığı bilezikleri bozdurarak yapacağını söyledi ve ekledi: “Hayalimdi emekli olmak. Ev almayı istiyorum, belki olur.”
. ‘ARKADAŞLARIMIZ PRİM BORÇLANMASINI ÖDEMEDE BÜYÜK ZORLUK YAŞIYOR’
Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu İdare Heyeti Lideri Gönül Boran’a nazaran işsiz olan şahıslar prim borçlanmasını ödemede büyük zorluklar yaşayacak. Yeni yıl ile birlikte borçlanma sayılarının artacağını belirten Boran, “Arkadaşlarımızla konuşuyoruz, emin olun çok zorlanıyorlar. Prim borçlarını borçlanarak ödüyorlar. Banka kredilerinin faizleri kimsenin ödeyebileceği aralıklarda değil. İnsanlar artık ‘En azından emekli olayım da maaşla borçları öderim’ diyor. Ortada net bir söylem de yok. Sürecin açıklığa kavuşması lazım. Yeni yılda emeklilik maaşlarının yatacağı söyleniyor ama yeni yılda da 12 ay var hangi ayda yatacağını bilmiyoruz” dedi.
. ‘İŞÇİNİN HAKKINI ÖDEMENİN VAKTİ GELDİ DE GEÇİYOR’
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’na “endişe mektubu” yazdı ve düzenlemeyle patronların emekçi kaybedeceğini söyledi. “Bu adımları doğru bulmuyoruz” diyen Boran, patronun atacağı adımlarla emekli olacak şahısların işyerlerinde kalabileceğini söyledi. Boran, “İşçilerin maaşı artırılmalı. Kıdem tazminatları ödenmeli. İşverenler kesenin ağzını açmak zorunda. Biz sadece anayasal hakkımızı istiyoruz. Bu tür söylemleri doğru bulmuyoruz. İşçinin hakkını ödemenin vakti geldi de geçiyor” diye konuştu.
